Lyprauta (potworm)
Introduction
Helaas worden alle kwekers van pot orchideeën (misschien
pot Cymbidium uitgezonderd) in meer of mindere mate
geconfronteerd met aantasting door bodemparasieten.
De larven van de Sciara en Lyprauta zijn naast slakken,
de vervelendste. Vooral de larven van de Lyprauta zijn het
schadelijkst, hoewel die van de Sciara en slakken ook niet
onderschat mogen worden.
pot Cymbidium uitgezonderd) in meer of mindere mate
geconfronteerd met aantasting door bodemparasieten.
De larven van de Sciara en Lyprauta zijn naast slakken,
de vervelendste. Vooral de larven van de Lyprauta zijn het
schadelijkst, hoewel die van de Sciara en slakken ook niet
onderschat mogen worden.
Table of contents
potworm
Het Lyprauta probleem bestaat al meer dan 10 jaar. Een
goede toegelaten chemische bestrijding is er niet. De vraag
is echter of dat de oplossing is. Wat is de oorzaak van deze
problematiek? Feitelijk moet het substraat waar de planten
in gepot worden, ongeacht of dat bij de plantenleverancier
of de teler gebeurt, vrij zijn van ziekten en plagen. Door de
jaren heen zien wij gedurende het seizoen perioden met
meer druk van larven en slakken dan andere perioden. Als
we weten dat schors uit het bos wordt gehaald, dan houdt dat
in dat de biologische cyclus van allerlei organismen gewoon
doorgaat. Willen we schoon materiaal hebben waar we in
potten, dan moet het schoongemaakt worden. Hoe? Dat is een
ander verhaal.Wat is het verschil met recirculatie van water? Dat moet
worden ontsmet omdat er ziektekiemen in zouden kunnen
zitten. Daar zijn verschillende methodes voor ieder met hun
eigen voor- en nadelen en kostenplaatjes.
Natuurlijk substraat uit een bos halen waar natuurlijk leven in
zit en niet schoonmaken, is in essentie niet veel anders dan
oppervlaktewater zonder ontsmetting gebruiken als gietwater.
Dat laatste vindt bijna elke orchideeënkweker op zijn zachtst
gezegd zeer onverstandig, maar merkwaardigerwijs voor
natuurlijke substraten moeten we dat heel gewoon vinden.
Dan worden er nog opmerkingen geplaatst dat er natuurlijk
evenwicht moet zijn omdat er mogelijkerwijs een infectie op
kan treden die door gebrek aan natuurlijke vijanden zomaar
de vrije hand heeft. Dit is een vreemde gedachte. Er wordt
over steenwolmatten, die zo steriel zijn als wat, ook geen
slootwater heen gegoten om een “natuurlijk” evenwicht te
creëren. In gronden die zijn gestoomd of op een andere
manier ontsmet, gebeurt dat ook niet. De groei op ontsmette
c.q. schone gronden en substraten is altijd beter geweest dan
niet ontsmette. Tenzij het uitgangsmateriaal ernstig is besmet
met een probleem. Uit ervaringen in het verleden is bekend
dat schors substraten die zijn verhit een heel veel betere groei
lieten zien dan onbehandelde. Als we dus met een schoonsubstraat starten, dan is de eerste slag gemaakt. Een goed
begin is het halve werk. Zijn we er dan klaar mee? Nee!
We weten uit de praktijk dat telers die nat en vochtiger telen
meer last hebben van Sciara en Lyprauta. Droger telen maakt
het voor deze aantastingen minder makkelijk om zich te ontwikkelen.
Dat betekent dat er misschien iets aan teeltsnelheid
wordt ingeleverd, maar kwekers die hier bewust mee omgaan,
hebben aantoonbaar minder last en schade. Bovendien is de
“schade” door groeisnelheidverlies minder hoog dan men zou
verwachten. Bedenk dat verlies door schade als gevolg van
aantasting, plus eventuele behandelingen met bijgaande
groeiremming, bij een chemische bestrijding altijd groter is.
Bij Miltonia zien we heel duidelijk dat wanneer er met behulp
van een weegschaal en visuele wortelwaarneming water wordt
gegeven, minder last (druk) is van Lyprauta. Daarnaast zien wij
ook aan de hand van GrowWatch-metingen dat wanneer de
planten, ongeacht de teelt, minder stress hebben en meer
kunnen groeien, door optimale klimaatomstandigheden, ook
minder aantasting laten zien van Sciara, Lyprauta larven en
slakken, spint en trips. De uitdaging is de juiste
teeltmaatregelen op het juiste moment uit te voeren.
Feitelijk reageert een plant niet veel anders dan een mens. Als
je normaal eet, drinkt, slaapt etc. en je pleegt geen roofbouw
op jouw lichaam, dan word je niet zo gauw ziek. Als een plant
zelden of nooit in stress komt en optimaal fotosynthese kanhebben, dan is een plant minder vatbaar voor aantastingen.
Bovendien bemerken we dat een Aqua Hort die een bepaalde
hoeveelheid koperionen met het water kan meegeven, in die
omstandigheden aanvullend kan werken om de infectiedruk
laag te houden. Als alle parameters goed zijn, zien wij goede
cultures zonder al te veel narigheid en waar aanmerkelijk
minder chemische bestrijdingen hoeven te worden uitgevoerd.
En nogmaals, wij kunnen aan de GrowWatch-metingen bij
diverse behandelingen zien dat planten daar negatief op
reageren. Het is niet zo dat bovengenoemd apparaat het
wondermiddel is voor alle problemen. Als het klimaat regelmatig
niet in orde is, zal er spint zijn. Als de watergift regelmatig te
veel is en de teelt te nat, zal de druk van Sciara en Lyprauta
(potworm) larven hoger zijn, net zoals die van slakken.
De vliegen van Lyprauta en Sciara zullen in de kas moeten
worden bestreden. Dat kan goed met een ruimtebehandeling.
Een goede ruimtebehandeling is ook een vak apart, om het
middel goed verdeeld in de kas te krijgen. Wind, ventilatoren,
temperatuur, verwarming etc. hebben een grote invloed.
Het substraat kan wel schoon zijn, maar aangezien het feit dat
deze aantasting al jarenlang aanwezig is in diverse teelten,
zal door middel van vangplaten en -lampen regelmatig op de
aanwezigheid en infectiedruk moeten worden gecontroleerd.
Niet controleren is vergelijkbaar als ondernemen zonder je
boekhouding te controleren.
Verder blijken er in de keuze van het substraat ook mogelijkheden
te liggen. Een voorbeeld is de teelt van Dendrobium
nobile. Door te schakelen van een schorsmengsel naar fijner
kokossubstraat,
bleek het Lyprauta probleem goed op te
lossen
te zijn zonder extreem droog te hoeven telen. Hetzelfde
effect zien we bij gebruik van kokospluggen voor onze jonge
planten (Phalaenopsis).
Droger telen kan ook door beter afdroogbare potten te nemen.
Het is bekend dat bij de productie van potten na verloop van
tijd de gaatjes, sleufjes e.d. soms verstopt zitten omdat de
mal aan vervanging toe is. Dus controleer ook regelmatig
de kwaliteit van de potten. Droger telen kan ook door het
substraat iets “droger” te maken door bijvoorbeeld minder
sphagnum toe te voegen.
Ook biologische bestrijding biedt mogelijkheden maar is niet
100% afdoende. Het gebruik van aaltjes (Steinernema) en
Macrochelus Robustulus roofmijt bieden ondersteuning om
Lyprauta, Sciara en het popstadium van trips beheersbaar
te houden. Macrochelus kan direct na het potten worden
toegediend en als dat na een vaste periode van bijvoorbeeld
8 weken wordt herhaald, blijkt dat een goed effect te geven.
Tot slot bestaat de indruk dat de potwormdruk bij hogere
pH’s (5,5-6) lager is dan bij lagere pH’s. Aangezien de pH
vaak (en onterecht) een ondergeschoven kindje is in debemesting, is het advies om hier meer op te letten.
De opname van voedingselementen in het traject pH 5 tot
6 is het beste, waarbij pH waarden tussen 5,5 en 6 wat
stabieler zijn en minder hard weg zakken dan onder de
5,5. De opname van diverse voedingselementen stagneert
bij pH waarden boven de 6,2 en blokkeert zelfs bij hogere
waarden. Door hier meer op te letten zouden we wellicht ook
wat meer ervaring kunnen krijgen of de genoemde druk wel
of niet toeneemt. Als het in de winter vriest en de weg is glad,
zullen we ervoor moeten zorgen dat onze auto winterklaar is(banden, antivries), onze rijstijl aanpassen en niet alleen naar
de strooidienst wijzen als het fout gaat. Controleer daarom bij
binnenkomst het substraat en bij het potten, zorg dat u intern
de zaken voor elkaar heeft. Twijfelt u bij het substraat, pot
dan even niet. Verschuilen achter het feit dat er gepot moet
worden, is niet logisch. Als je honger hebt maar het eten ziet
er niet betrouwbaar uit, dan eet u het toch ook niet op? Alleen
door er bovenop te zitten, discipline te hebben, elkaar scherp
te houden en voldoende zelfkritisch te zijn, kunnen we deze
problematiek gezamenlijk tackelen.
goede toegelaten chemische bestrijding is er niet. De vraag
is echter of dat de oplossing is. Wat is de oorzaak van deze
problematiek? Feitelijk moet het substraat waar de planten
in gepot worden, ongeacht of dat bij de plantenleverancier
of de teler gebeurt, vrij zijn van ziekten en plagen. Door de
jaren heen zien wij gedurende het seizoen perioden met
meer druk van larven en slakken dan andere perioden. Als
we weten dat schors uit het bos wordt gehaald, dan houdt dat
in dat de biologische cyclus van allerlei organismen gewoon
doorgaat. Willen we schoon materiaal hebben waar we in
potten, dan moet het schoongemaakt worden. Hoe? Dat is een
ander verhaal.Wat is het verschil met recirculatie van water? Dat moet
worden ontsmet omdat er ziektekiemen in zouden kunnen
zitten. Daar zijn verschillende methodes voor ieder met hun
eigen voor- en nadelen en kostenplaatjes.
Natuurlijk substraat uit een bos halen waar natuurlijk leven in
zit en niet schoonmaken, is in essentie niet veel anders dan
oppervlaktewater zonder ontsmetting gebruiken als gietwater.
Dat laatste vindt bijna elke orchideeënkweker op zijn zachtst
gezegd zeer onverstandig, maar merkwaardigerwijs voor
natuurlijke substraten moeten we dat heel gewoon vinden.
Dan worden er nog opmerkingen geplaatst dat er natuurlijk
evenwicht moet zijn omdat er mogelijkerwijs een infectie op
kan treden die door gebrek aan natuurlijke vijanden zomaar
de vrije hand heeft. Dit is een vreemde gedachte. Er wordt
over steenwolmatten, die zo steriel zijn als wat, ook geen
slootwater heen gegoten om een “natuurlijk” evenwicht te
creëren. In gronden die zijn gestoomd of op een andere
manier ontsmet, gebeurt dat ook niet. De groei op ontsmette
c.q. schone gronden en substraten is altijd beter geweest dan
niet ontsmette. Tenzij het uitgangsmateriaal ernstig is besmet
met een probleem. Uit ervaringen in het verleden is bekend
dat schors substraten die zijn verhit een heel veel betere groei
lieten zien dan onbehandelde. Als we dus met een schoonsubstraat starten, dan is de eerste slag gemaakt. Een goed
begin is het halve werk. Zijn we er dan klaar mee? Nee!
We weten uit de praktijk dat telers die nat en vochtiger telen
meer last hebben van Sciara en Lyprauta. Droger telen maakt
het voor deze aantastingen minder makkelijk om zich te ontwikkelen.
Dat betekent dat er misschien iets aan teeltsnelheid
wordt ingeleverd, maar kwekers die hier bewust mee omgaan,
hebben aantoonbaar minder last en schade. Bovendien is de
“schade” door groeisnelheidverlies minder hoog dan men zou
verwachten. Bedenk dat verlies door schade als gevolg van
aantasting, plus eventuele behandelingen met bijgaande
groeiremming, bij een chemische bestrijding altijd groter is.
Bij Miltonia zien we heel duidelijk dat wanneer er met behulp
van een weegschaal en visuele wortelwaarneming water wordt
gegeven, minder last (druk) is van Lyprauta. Daarnaast zien wij
ook aan de hand van GrowWatch-metingen dat wanneer de
planten, ongeacht de teelt, minder stress hebben en meer
kunnen groeien, door optimale klimaatomstandigheden, ook
minder aantasting laten zien van Sciara, Lyprauta larven en
slakken, spint en trips. De uitdaging is de juiste
teeltmaatregelen op het juiste moment uit te voeren.
Feitelijk reageert een plant niet veel anders dan een mens. Als
je normaal eet, drinkt, slaapt etc. en je pleegt geen roofbouw
op jouw lichaam, dan word je niet zo gauw ziek. Als een plant
zelden of nooit in stress komt en optimaal fotosynthese kanhebben, dan is een plant minder vatbaar voor aantastingen.
Bovendien bemerken we dat een Aqua Hort die een bepaalde
hoeveelheid koperionen met het water kan meegeven, in die
omstandigheden aanvullend kan werken om de infectiedruk
laag te houden. Als alle parameters goed zijn, zien wij goede
cultures zonder al te veel narigheid en waar aanmerkelijk
minder chemische bestrijdingen hoeven te worden uitgevoerd.
En nogmaals, wij kunnen aan de GrowWatch-metingen bij
diverse behandelingen zien dat planten daar negatief op
reageren. Het is niet zo dat bovengenoemd apparaat het
wondermiddel is voor alle problemen. Als het klimaat regelmatig
niet in orde is, zal er spint zijn. Als de watergift regelmatig te
veel is en de teelt te nat, zal de druk van Sciara en Lyprauta
(potworm) larven hoger zijn, net zoals die van slakken.
De vliegen van Lyprauta en Sciara zullen in de kas moeten
worden bestreden. Dat kan goed met een ruimtebehandeling.
Een goede ruimtebehandeling is ook een vak apart, om het
middel goed verdeeld in de kas te krijgen. Wind, ventilatoren,
temperatuur, verwarming etc. hebben een grote invloed.
Het substraat kan wel schoon zijn, maar aangezien het feit dat
deze aantasting al jarenlang aanwezig is in diverse teelten,
zal door middel van vangplaten en -lampen regelmatig op de
aanwezigheid en infectiedruk moeten worden gecontroleerd.
Niet controleren is vergelijkbaar als ondernemen zonder je
boekhouding te controleren.
Verder blijken er in de keuze van het substraat ook mogelijkheden
te liggen. Een voorbeeld is de teelt van Dendrobium
nobile. Door te schakelen van een schorsmengsel naar fijner
kokossubstraat,
bleek het Lyprauta probleem goed op te
lossen
te zijn zonder extreem droog te hoeven telen. Hetzelfde
effect zien we bij gebruik van kokospluggen voor onze jonge
planten (Phalaenopsis).
Droger telen kan ook door beter afdroogbare potten te nemen.
Het is bekend dat bij de productie van potten na verloop van
tijd de gaatjes, sleufjes e.d. soms verstopt zitten omdat de
mal aan vervanging toe is. Dus controleer ook regelmatig
de kwaliteit van de potten. Droger telen kan ook door het
substraat iets “droger” te maken door bijvoorbeeld minder
sphagnum toe te voegen.
Ook biologische bestrijding biedt mogelijkheden maar is niet
100% afdoende. Het gebruik van aaltjes (Steinernema) en
Macrochelus Robustulus roofmijt bieden ondersteuning om
Lyprauta, Sciara en het popstadium van trips beheersbaar
te houden. Macrochelus kan direct na het potten worden
toegediend en als dat na een vaste periode van bijvoorbeeld
8 weken wordt herhaald, blijkt dat een goed effect te geven.
Tot slot bestaat de indruk dat de potwormdruk bij hogere
pH’s (5,5-6) lager is dan bij lagere pH’s. Aangezien de pH
vaak (en onterecht) een ondergeschoven kindje is in debemesting, is het advies om hier meer op te letten.
De opname van voedingselementen in het traject pH 5 tot
6 is het beste, waarbij pH waarden tussen 5,5 en 6 wat
stabieler zijn en minder hard weg zakken dan onder de
5,5. De opname van diverse voedingselementen stagneert
bij pH waarden boven de 6,2 en blokkeert zelfs bij hogere
waarden. Door hier meer op te letten zouden we wellicht ook
wat meer ervaring kunnen krijgen of de genoemde druk wel
of niet toeneemt. Als het in de winter vriest en de weg is glad,
zullen we ervoor moeten zorgen dat onze auto winterklaar is(banden, antivries), onze rijstijl aanpassen en niet alleen naar
de strooidienst wijzen als het fout gaat. Controleer daarom bij
binnenkomst het substraat en bij het potten, zorg dat u intern
de zaken voor elkaar heeft. Twijfelt u bij het substraat, pot
dan even niet. Verschuilen achter het feit dat er gepot moet
worden, is niet logisch. Als je honger hebt maar het eten ziet
er niet betrouwbaar uit, dan eet u het toch ook niet op? Alleen
door er bovenop te zitten, discipline te hebben, elkaar scherp
te houden en voldoende zelfkritisch te zijn, kunnen we deze
problematiek gezamenlijk tackelen.
Images
Files
Source
Date: 2014-10-22 08:08, source: Floricultura. 2014